Bij de Europese verkiezingen van aanstaande donderdag doet een Nederlandse partij mee, die veel meer pro-China is dan ze doet voorkomen. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Follow The Money. NL Plan heeft nauwe banden met organisaties die de Chinese Communistische Partij steunen. Vertegenwoordigers van de partij hebben sterke pro-Chinese standpunten, maar uiten die alleen in Chinese media.
Op het eerste oog is er niet zoveel bijzonders te zien aan NL Plan. Zo maakt de partij een speerpunt van sociale huisvesting en armoedebestrijding. Maar onder de oppervlakte is NL Plan geen gewone partij. NL Plan heeft sterke banden met personen en organisaties die deel uitmaken van een internationaal beïnvloedingsnetwerk van de Chinese Communistische Partij, bekend als het Verenigd Front.
Duizenden euro's van Pekinggezinde groepen
NL Plan ontving duizenden euro's aan financiële steun van organisaties die zich inzetten voor de politieke doelen van Peking en het onderdrukken van dissidente geluiden. Dat blijkt uit documenten die te vinden zijn in Chineestalige media en uitlatingen van topmensen binnen de partij en het Chinese netwerk.
In totaal ontving NL Plan 42.000 euro aan donaties, voor een aanzienlijk deel van organisaties uit het Verenigd Front-netwerk.
Directe lijn naar Peking
Op de lijst van donateurs staat onder andere de Chinese Raad voor de Vreedzame Nationale Hereniging in Nederland.Dat doet bij meerdere experts de alarmbellen rinkelen.
Deze organisatie heeft afdelingen in heel veel landen en is overal ondergeschikt aan de Chinese moederorganisatie. Die wordt rechtstreeks door de Communistische Partij geleid, zegt Andrew Chubb, China-onderzoeker van de Lancaster University. Hij spreekt van een 'politieke gezagsrelatie'.
"Dit gaat naar mijn mening duidelijk over de schreef, of heeft in ieder geval de schijn [van buitenlandse inmenging, red.] tegen", zegt ook hoogleraar Moderne Chinastudies Frank Pieke. De Nederlandse tak heeft ook volgens hem 'duidelijke en directe banden' met de Chinese moederorganisatie.
Op vragen van RTL Nieuws en Follow the Money over deze geldstromen zwijgt de partij in alle talen.Ook de Chinese organisatie antwoordt niet op vragen.
Op de lijst van donateurs staan tientallen organisaties, waaronder prominente pro-Pekingclubs als de Landelijke Federatie voor Chinese Organisaties Nederland (LFCON) en de Hollands-Chinese Kamer van Koophandel. Ook Chineestalige kranten in Nederland als United Times en China Times maakten geld over.
Dat alles vertaalt zich ook in de standpunten van de partij. Hoewel er in de Nederlandse campagnefilmpjes met geen woord wordt gerept over China, is dat in de communicatie naar Chinese Nederlanders het belangrijkste thema.
'Eerlijke woorden'
In een Chineestalig artikel van United Times wordt dat zelfs als het speerpunt van de partij neergezet: "Ten eerste verzet het Nederlandse NL Plan zich tegen de onderdrukking van China door de EU/VS en de westerse landen", schrijft de krant.
En: "De Nederlandse politieke partij NL Plan is de enige politieke partij die (…) 'eerlijke woorden' spreekt voor China." Plan NL-leider Kuen Chan en de partij willen hierover geen toelichting geven.
In de promotiefilmpjes van NL Plan hoor je niets over China.
China sterker maken
Een prominent partijlid verwoordt het onversneden pro-China-standpunt nog veel scherper. "Het maakt niet uit of je binnen of buiten China bent, we moeten allemaal onze energie steken in het sterker maken van ons moederland", zei Dong Lili tijdens een trip naar Belgiëter herinnering aan de eerste communisten in Europa.
Dong geeft leiding aan de Landelijke Federatie voor Chinese Jongerenverenigingen, een organisatie die nauwe banden onderhoudt met de Chinese Ambassade en onderdeel is van het beïnvloedingsnetwerk. Zij stond vorig jaar op de zevende plek van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen en is nog steeds nauw betrokken bij de partij.
Het Verenigd Front
De Chinese overheid probeert over de hele wereld via een netwerk aan organisaties Chinese gemeenschappen die in het buitenland wonen te beïnvloeden. Doel daarvan is dat de belangen en prioriteiten van Peking ook in het buitenland worden gesteund en gepromoot.
Belangrijke spelers in dit web zijn vaak Chinese ondernemers- of studentenorganisaties en stichtingen. Die zich richten zich op de belangen van de vele verschillende etnische groepen binnen de Chinese gemeenschap. De organisaties zetten zich niet alleen in voor belangenbehartiging van de leden, maar worden ook gebruikt om Chinese Nederlanders in de gaten te houden, te beïnvloeden en te intimideren, constateerde de AIVD al in een recent rapport.
"De Chinese nationale en lokale overheden creëren een kluwen aan organisaties in het buitenland. En die hebben als doel om te zorgen dat er geen ruimte is voor andere geluiden. Tegelijk dient die kluwen ook als dekmantel voor professionele operaties", legt Sense Hofstede, China-onderzoeker bij Instituut Clingendael, uit.
"Zulke organisaties sponsoren een Nederlandse partij omdat het past in het beleid van China om te stimuleren dat Pekingsgezinde figuren in buitenlandse politiek actief zijn."
Hoe nauw de banden tussen NL Plan en het Chinese beïnvloedingsnetwerk zijn, blijkt wel uit de lancering van de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamer, eind vorig jaar.
Innige band met China
Een campagnebijeenkomst werd zelfs georganiseerd door de Landelijke Federatie van Chinese Organisaties in Nederland. LFCON is het eerste en officiële aanspreekpunt van de Chinese autoriteiten voor de Chinese gemeenschap in Nederland. Leiders van de organisatie hebben zonder uitzondering warme banden met de machtige CPPCC, een centrale organisatie binnen het Verenigd Front in China.
Een voormalig voorzitter schrijft daarover zelf: "Ik heb vele malen deelgenomen aan de geavanceerde trainingscursussen voor overzeese Chinese leiders, zorgvuldig georganiseerd door Bureau voor Overzeese Chinese Zaken." Dat is de internationale tak van het Verenigd Front.
Tijdens de bijeenkomst windt een bestuurder van LFCON geen doekjes om de betrokkenheid van de organisatie bij NL Plan: "We hebben samengewerkt om Kok Kuen Chan en zijn NL Plan-partij naar de Tweede Kamer te sturen, zodat de Chinezen een vertegenwoordiger kunnen hebben in de Tweede Kamer."
LFCON en NL Plan willen niets zeggen over de banden tussen de twee organisaties en negeren alle vragen daarover.
Stichting ter promotie van China
Chan, een in Amsterdam geboren zoon van Chinese ouders, werkte in het verleden voor het ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu, en ging later aan de slag als ondernemer, voordat hij zich toelegde op de politiek.
In 2015 richt Chan de Stichting BOC Foundation op. Een stichting met een duidelijk doel: "Het opzetten van evenementen en bijeenkomsten om China en haar producten te promoten in Nederland en verder onder de aandacht te brengen."
Deze stichting ter promotie van China staat niet los van de partij. Op de website van NL Plan staat het rekeningnummer van de stichting BOC Foundation, niet dat van de partij NL Plan. Hoe die twee organisaties zich precies tot elkaar verhouden, gaat verloren in het schimmenspel. NL Plan weigert ook hierover iets te zeggen.
Gemeenschap onder controle
Hofstede tekent wel aan dat de motieven van mensen in het beïnvloedingsnetwerk ook meer persoonlijk kunnen zijn: een oprechte overtuiging, zakelijke belangen, of een manier om aan de gemeenschap (en aan de Communistische Partij) te laten zien dat je bezig bent met het uitdragen van het Chinese standpunt, zonder dat hiervoor directe druk uitgeoefend hoeft te worden.
"Het is een uitvloeisel van de kluwen aan organisaties die de gemeenschap onder controle houdt. Het is uiteindelijk de Chinese Communistische Partij die het gemeenschapsleven in het gareel houdt", aldus Hofstede.
Kwetsbaarheid in het systeem
Ook hoogleraar Staatsrecht Wim Voermans maakt zich zorgen over het schimmige gebied waarin beginnende partijen zich kunnen bevinden. Zolang ze geen subsidie ontvangen, gelden er eigenlijk geen regels voor donaties.
"Het is een kwetsbaarheid in het systeem. We hebben een grote regelvrije zone die toelaat dat nieuwkomende partijen op allerlei manieren beïnvloed kunnen worden, zonder dat dit zichtbaar is."
De kans dat NL Plan het Europees Parlement haalt is overigens klein. In geen van de peilingen staat NL Plan op een zetel. Ook tijdens de vorige Kamerverkiezingen kwam NL Plan bij lange na niet aan genoeg stemmen voor een zetel.
Geen commentaar
Partijleider Kok Kuen Chan weigert mee te werken aan een interview met RTL Nieuws en Follow the Money. In een summiere reactie laat hij weten 'verrast' te zijn door de vragen. "Momenteel zitten we helaas volgepland vanwege de campagneperiode." Chan en NL Plan hebben meerdere weken de tijd gekregen voor een reactie.
LFCON en de Chinese Raad voor de Vreedzame Nationale Hereniging in Nederland reageerden niet op herhaalde verzoeken op toelichting.
Dong Lili reageert niet inhoudelijk op vragen over haar standpunten en haar banden met het Verenigd Front. In een kort telefonisch gesprek zegt zij, ondanks dat zij voormalig kandidaat-Kamerlid is en nog steeds nauw betrokken bij NL Plan, 'niet geïnteresseerd' te zijn in politiek.
Weet jij meer over dit onderwerp of wil je een misstand melden? Dan kun je de redactie (anoniem) tippen. Klik hier om ons berichtjes en foto's te sturen via WhatsApp naar dit nummer: +31641663754 of mail naar onderzoek@rtl.nl. Je gegevens nemen we in behandeling volgens ons privacystatement.
Matthias Pauw, Roland Strijker en Koen de Regt
Communistische Partij van ChinaVerkiezingenPolitiekEuropese Parlementsverkiezingen
